Từ ngày xưa, hoa Trà đã được giới sành chơi cây cảnh nước ta xếp vào dòng “kỳ hoa dị thảo” nên tục ngữ mới có câu “Vua chơi lan, quan chơi trà” là thế.
Thông tin chung về cây hoa Trà
Tên khoa học: Cây hoa trà có tên khoa học là Camellia
Nguồn gốc:
Cây hoa trà có nguồn gốc từ các nước nhiệt đới và tập trung chủ yếu ở khu vực các nước châu á khí hậu mát cận nhiệt đới: Việt nam, Hàn quốc, Nhật bản, Trung quốc.
Đặc điểm của cây hoa trà
Hoa trà là cây thân gỗ, mọc thành bụi cao khoảng 1 – 2 mét. Lá hoa Trà thuộc dạng lá đơn, xếp so le nhìn qua khá giống lá chè, mép lá có các khía màu xanh đậm và dày phiến. Cây có quả.
Quả vậy, cành lá cây hoa trà không có gì đặc biệt, trông na ná cây chè. Nhưng cây trà lại có hoa đẹp đến kỳ lạ. Loại trà nào hoa cũng nhiều đến mức dày đặc cây, thường người trồng phải lảy bỏ bớt nụ đi. Mỗi hoa nở ra rất nhiều cánh.
Phân biệt các giống hoa trà hiện có
– Trà thơm Trinidad
Cây trà thơm trinidad là giống trà quý ra nhiều hoa, bông to từ 6-9cm nở cân đối trên các cành. Màu hồng
Mỗi màu đều mang một vẻ đẹp riêng tuy nhiên màu hồng được yêu chuộng hơn cả bởi sắc hoa và nhụy hoa màu vàng nhìn rất đặc biệt. Từ lúc ra nụ đến lúc hoa bung nở độ bền phải được từ 7-12 ngày
Mùa ra hoa: Hoa trà ra hoa vào cuối đông và đầu xuân chính vì vậy mà mỗi khi Tết đến xuân về người ta lại tìm mua trà thơm này để trồng trang trí trong nhà. Hoa giống kép (bát diện) chăm tốt có thể to gần bằng cái bát con.
Bạch trà
Hoa bạch trà toàn bông hoa một màu trắng ngần tinh khiết, trong sáng đến tuyệt trần.
Thời xưa bạch trà nở trước tết nhưng nếu cây to vẫn còn nhiều hoa chơi Tết. Hiện nay với kĩ thuật trồng và chăm sóc nên người ta ta lại có thể điều khiển được để bạch trà nở rộ hoa đúng Tết.
Trà lựu
Còn trà lựu có vẻ đẹp cuốn hút đến mê hồn, hiện rất quý hiếm, nỗi lo tiệt chủng đang đặt ra. Hoa màu đỏ cam. Mỗi năm trà đơm hoa một vụ kéo dài tới vài ba tháng.
Hoa nở nhiều trong thời gian dài, cánh hơi xoăn, màu đỏ rực. Loại này đặc biệt quý hiếm, phổ biến ở các vùng lạnh. Hoa Trà Lựu đẹp cuốn hút đến mê hồn và hiện các nhà trồng hoa đang có nỗi lo tuyệt chủng.
Nhiều người mua về vì không biết chăm sóc nên thường chỉ chơi được một vụ, vả lại giống trà không chính “tông” này hoa đơn, bé, màu không đẹp nên họ chóng chán. Vì thế cây hoa trà bị xuống ngôi oan. Nên chăng những vùng còn giữ được giống trà do ông cha ta tuyển chọn từ ngày xưa như Nam Định, Hà Nội… nên nhân giống để cung cấp cho các nơi, còn những vùng đang nhân giống trà lai tạp nên ngừng sản xuất.
Kỹ thuật trồng chăm sóc hoa trà
Đất trồng:
Hoa trà cần nước nhưng không chịu được úng. Chính vì vậy đất trồng phải là loại đất thịt pha, giàu mùn và có độ tơi xốp.
Khi trồng cây phải chọn đất có nhiều cỡ hạt để tránh bị bết dính, khó thoát nước dẫn đến nghẹt rễ nhưng vẫn phải giữ được độ ẩm cho cây. Đất rắn chặt rễ, trà không phát triển được. Úng nước trà thối chết rễ. Đất vào chậu trà tốt nhất là đất bùn ao nuôi nhiều cá ở những vùng trồng được chè, đưa lên phơi khô và xếp ải càng lâu càng tốt.
Môi trường:
Trà không chịu nắng nên phải làm dàn lưới nilon, phên nứa hoặc mành mành để tạo bóng rấm mát. Nhà chơi một vài chậu thì có thể để nơi nào có bóng mát cả ngày nhất là trưa và chiều. Nên tránh nơi bị cớm các cây to hoặc sát các bức tường xây mùa hè tường nóng hầm hập.
Trà cần độ ẩm cao từ 50 – 70% nên những ngày nắng nóng sáng nào cũng nên phun nước như mưa ướt đẫm toàn bộ trà và môi trường. Nếu thiết kế được dưới các chậu trà là bể nước thì thật là tối ưu. Trà ưa nơi thoáng gió nhưng tránh gió lùa.
Chăm sóc
Không bao giờ để mặt đất trong chậu trà khô thành màu trắng. Luôn phun tưới để cung cấp đủ nước và độ ẩm cho trà. Nước tưới trà phải là nước không có hóa chất, không phải là nước thải công nghiệp và nước thải sinh hoạt. Luôn giữ cho lá trà sạch sẽ bằng cách thỉnh thoảng dùng vòi nước bơm xịt rửa sạch hai mặt lá. Gặp trường hợp lá quá bẩn hoặc có rệp thì phải rửa từng lá. Cách rửa là lật chậu trà nằm nghiêng, kê một chậu nước to cho vừa độ cao rồi dìm từng cánh trà xuống nước mà rửa cả hai mặt lá.
Xoay chậu trà để rửa được mọi cành. Nếu trà bị sâu, rệp, nhện hại thì nên hòa loãng thuốc trừ sâu loại nhẹ mà phun thật kỹ. Phân bón trà có thể dùng đa dạng, trừ phân hóa học. Các loại phân bón lá đều dùng được. Phân bón gốc là phân chuồng ủ kỹ, phân vi sinh, nước ngâm động thực vật đã hoai mục, nước hố xí tự hoại ở bể cuối cùng chứa nước trong, nước giải … đều được Nhưng tất cả đều phải bón lượng rất ít hay pha thật loãng và mỗi tháng cũng chỉ bón tưới một vài lần thôi. Tham bón tưới nhiều trà sẽ chết.
Sang chậu:
Việc đưa cây hoa trà ra khỏi chậu không đánh bầu, không cắt rễ, không tóm gốc nhổ lên. Phương pháp là nghiêng chậu lắc mạnh, xoay các chiều mà lay cho vầng đất tách ra khỏi thành chậu rồi đổ cây thật khéo nhằm bảo vệ được tối đa bộ rễ lụa. Việc đưa cây vào chậu mới trước tiên là phải xử lý lỗ thoát nước ở đáy chậu thật tốt. Dùng mảnh sành úp kênh trên lỗ rồi xếp một lớp xỉ cục rắn dưới đáy chậu.
Nếu cây to có thể hai người cùng bê, tuyệt đối không xách cây đưa vào chậu. Nếu xách cây sẽ bị vỡ bầu, đứt rễ. Cho một lớp mỏng đất cục vào đáy chậu. Tưới nước kiểu mưa rào. Cuối cùng xếp một lớp đất cục thật to có thể cao trên mặt chậu để giảm bớt sự rửa trôi và gây váng mặt đất chậu.
