1. Các loại cây họ cọ (palm) như cau, cọ, dừa
Những loại cây này vừa có tác dụng thưởng lãm, lá lợp nhà, thân có thể làm cột chống, xơ cọ (palm fiber) có thể làm thuốc có tác dụng cầm máu chủ trị thổ huyết… trong phong thủy học cho rằng nó có tác dụng sinh tài, hộ tài, có thể là căn cứ vào giá trị và chức năng của loài cây này mà nói vậy.
2. Cây cam, quýt, quất
Cam, quýt, quất âm Hán Việt đều đọc là “cát” (may mắn, lành), tượng trưng cho cát tường (may mắn), quả tròn tựa màu đỏ, vàng đẹp mắt, tết đến thường nhà nhà trang trí chậu quất trĩu quả. Nước cam, quất, quýt đều có tác dụng giải khát, có thể mang niềm vui, cát tường cho gia đình.
3. Cây trúc
Nhà thơ Tô Đông Pha đời Đường có câu “Ninh khả thực vô nhục, bất khả cư vô trúc” (Thà bữa ăn không có thịt, chứ nhà ở không thể không trồng trúc). Trúc là loài cây tượng trưng cho cốt cách tao nhã, thoát tục, chẳng sợ gió máy tứ phương, có thể tạo rừng cho gió, cho nhà ở.
4. Cây hương xuân
Trang Tử nói “Thượng cổ hữu đại xuân giả, dĩ bát thiên tức vi thu” (Thời thượng cổ có cây đại xuân, lấy 8000 tuổi làm một năm). bởi vậy, cây hương xuân được coi tượng trưng cho trường thọ, nên hậu thế thường gọi cha đẻ mình là “xuân”. Trong phong thủy có tác dụng bảo vệ ngôi nhà và cầu chúc cho sống lâu.
5. Cây hòe
Gỗ hòe rất bền chắc, có thể làm cây lấy bóng mát, cây trồng ven đường. Trong phong thủy coi cây hòe là tượng trưng cho “lộc”. Sân triều đình xưa thường trồng “Tam hòe cửu cúc” (3 cây hòe, 9 cây táo gai) để các công hầu, khanh tướng, đại phu ngồi ở dưới, ngồi đối diện với 3 cây hòe là Tam công. Trong cả một vườn cây thì hòe có phẩm vị cao nhất, vậy nên thường chọn hòe làm loại cây trấn mạch (trấn giữ nhà ở).
6. Cây quế
Tương truyền trên cung trăng có cây quế, hoa quế có thể nấu canh trứng (món canh mộc tê), quế chi dùng làm thuốc, có tác dụng điều hòa, trừ phong tà. Hoa quế tượng trưng cho cao quý thanh khiết, hoa quế mùa thu phảng phất mùi hương khắp nơi, coi như chất làm trong lành không khí thiên nhiên.
7. Linh chi
Linh chi tính ôn vị ngọt, làm dồi dào tính khí, mạnh gân cốt, có tác dụng thưởng lãm, là loại tưới ống lâu, từ xa xưa đã coi là vật cát tường. Mõm hươu hoặc mỏ hạc ngậm linh chi chúc thọ là tranh vẽ cát tường thường gặp trong dân gian.
8. Mai (mơ)
Cây mơ thích hợp với nhiều loại chất, hoa 5 cánh, thanh cao, sang giàu, 5 cánh hoa mai tượng trưng cho “Ngũ phúc”, biểu đạt lòng cầu mong hạnh phúc cho gia đình của mọi người.
9. Cây đa
Âm Hán Việt đọc là “Dung” đồng âm với chữ “Dung” là “chứa đựng” (như Dung lượng là lượng chứa đựng bên trong), hàm ý “Hữu dung nãi đại, vô dục tắc cương” (Có chứa đựng ắt lớn, không ham hố thì vững chắc), khiến chỉ nhân thấy thanh thản không âu lo.
10. Cây táo tàu
Trong sân vườn trồng cây táo, ý nói sớm có con trai nối dõi, mọi việc đều hanh thông. Quả táo được chế biến thành vị thuốc.
11. Cây lựu
Là điềm cát tường nhiều con, lắm phúc mang khí thể giàu sang với “Đầu tường lửa lựu lập lòe”.
12. Giàn nho
Nho dây leo quấn quýt, biểu thị sự gắn bó thân mật, xưa kia có tích ông Ngâu, bà Ngâu găp nhau dưới giàn nho vào ngày “Thất lịch” (mồng 7 tháng 7 âm lịch). Còn mùa hè hóng mát dưới giàn nho cũng thật sảng khoái, và những chùm nho lúc lắc cũng biểu thị sự no đủ.
13. Hải đường
“Hải đường là ngọn đông lâu, hạt sương đeo nặng cành xuân la đà”. Hoa nở tươi tắn khiến phú quý đầy nhà, màu sáng rạng rỡ của hải đường tượng trưng cho tình huy đệ hòa mục.
Lưu ý:
Có một số loài thực vật tượng trưng cho cát tường được mọi người ưa chuộng, còn có một số loài cây, hoa cỏ nhìn bề ngoài tuy rất đẹp, khỏe khoắn, diễm lệ nhưng lại gây ảnh hưởng rất không tốt đối với sức khỏe của con người nên không thể trồng nơi sân vườn được. dưới đây là 5 loại thực vật “kỵ” đó:
1. Dạ hương (Dạ lai hương – cordale leposma)
Ban đêm tường tán phát ra vô số hạt phấn nhỏ có mùi hương kích thích mạnh đến khứu giác, có tác hại nguy hiểm đối với những người mắc chứng cao huyết áp và người bệnh tim.
2. Loại tùng bách
Hoa tùng bách phát tán mùi dầu thơm làm người ta cảm thấy lợm giọng.
3. Trúc đào (Hiệp trúc đào – oleander)
Hoa cây trúc đào có tính độc, mùi thơm tỏa ra có thể làm người ta ngây ngât muốn ngủ, giảm trí lực.
4. Uất kim hương (Tulip)
Hoa uất kim hương có chứa laburnine – một loại kiềm độc, tiếp xúc nhiều có thể gây nên chứng rụng tóc.
5. Cây dây leo
Loại thực vật như cây quyết và loài dây leo chằng chịt (như sắn dây, dong mây), tạo nên bóng tối, bụi rậm, dễ làm nơi cư ngụ cho rắn rết…
Tác dụng của thực vật tuy rất lớn, nhưng chỉ khi biết cách lợi dụng hợp lý, mới trở thành bạn tốt của con người, đem lại lợi ích. Khi thiết kế một khu sân vườn cần chú ý với những điều vừa nêu trên, mới có thể tạo nên được môi trường cảnh quan đẹp đẽ, tao nhã mà cát tường, đem lại sức khỏe và sự thoải mái dễ chịu của con người sống trong nhà
