Cây tầm gửi sống ký sinh vào các loại cây khác, hút chất dinh dưỡng để sống, nó có thể gây hại cho cây chủ nhưng lại có ích trong việc chữa bệnh.
Từ trước đến nay, Đông y luôn coi cây tầm gửi là vị thuốc quý, phần lớn các loại tầm gửi đều có công dụng trị các bệnh từ xương khớp, phong thấp, chấn thương… đến tác dụng dưỡng thai và kích thích nguồn sữa cho chị em phụ nữ sau sinh. Ảnh: Bệnh ung thư phổi.
Dưới góc độ nghiên cứu của y học hiện đại thì, cây tầm gửi có tác dụng giảm đau, kháng viêm, ngăn ngừa oxy hóa khá tốt.
Sau đây là một số bài thuốc từ cây tầm gửi chữa các bệnh thường gặp trong cuộc sống mà bạn có thể tham khảo
Tác dụng của cây tầm gửi khi ký sinh vào các cây khác
Tầm gửi trên cây dâu tằm: tên thuốc là tang ký sinh có vị đắng, tính bình, vào 2 kinh can, thận. Có tác dụng trừ phong thấp, mạnh gân cốt, dùng khi chức năng can thận kém dẫn đến đau lưng mỏi gối. Dùng riêng bằng cách rửa sạch, phơi khô, chặt thành đoạn, sao vàng, sắc uống; hoặc phối hợp với các vị thuốc bổ can thận khác như tục đoạn, cẩu tích, đau xương, tang chi…
Tầm gửi là các loài cây sống ký sinh trên các cây chủ khác nhau. Từ lâu, Đông y đã sử dụng các loài tầm gửi để làm thuốc chữa nhiều bệnh, rất công hiệu. Đa số các loài tầm gửi đều có tác dụng trừ phong thấp, giảm đau nhức xương khớp, cơ nhục do phong thấp hoặc do chấn thương, té ngã, tăng huyết áp, rối loạn tâm thần… Một số loài có tác dụng an thai, thúc sữa sau sinh… Theo y học hiện đại, tầm gửi có tác dụng chống viêm, giảm đau, chống ôxy hóa và bảo vệ gan…
Vào mùa lạnh hoặc thời điểm giao mùa, nếu bị ho nhiều có thể dùng cây tầm gửi chanh kết hợp với một số vị thuốc khác như: xạ can, tạng bạch bì, mạch môn, trần bì… sắc uống hoặc cầu kỳ hơn thì làm thành siro hoặc là viên bảo quản dùng dần.
Tầm gửi trên cây xoan có thể chữa các bệnh về tiêu hóa như dạ dày, táo bón, kiết lỵ hoặc tiêu chảy.
Tầm gửi trị sốt rét khi sống nhờ trên cây mít.
Một số bệnh về thận hoặc gan tiêu biểu như viêm cầu thận, chức năng gan kém, sỏi thận… có thể dùng tầm gửi ký sinh trên cây gạo để chữa bệnh. Ảnh: Báo tài nguyên môi trường.
Trên đây là một số bài thuốc với vị thuốc chính là cây tầm gửi.
Chú ý: Cây tầm gửi không phải trên loại cây nào cũng tốt và mang lại hiệu quả nên mọi người phải lưu ý khi sử dụng. Với những cây tầm gửi trên cây trúc đào, thông thiên hoặc cây lim thì không nên dùng vì bản thân cây chủ có độc tính sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe thậm chí là tính mạng của người sử dụn
Bài thuốc tầm gửi chữa bệnh
Tầm gửi là các loại cây sống ký sinh trên các thân cây khác.
Bài “Độc hoạt ký sinh thang”: tang ký sinh 18g; độc hoạt, tần cửu, phòng phong, đương quy, bạch thược, đỗ trọng, ngưu tất, mỗi vị 9g; tế tân 3g, sinh địa 15g; đảng sâm, phục linh, mỗi vị 12g; nhục quế 1,5g, cam thảo 6g. Bài này công năng chính là trừ phong thấp, bổ khí huyết, ích can thận. Dùng trị chứng thấp tý, đau nhức thần kinh, cơ nhục, thần kinh ngoại biên, thần kinh tọa… Sắc uống ngày một thang chia 3 lần trước bữa ăn. Cũng có thể bào chế dạng thuốc hoàn hoặc ngâm rượu.
Bài “Thiên ma câu đằng ẩm”: tang ký sinh, thảo quyết minh (sao vàng), mỗi vị 32g, thiên ma, câu đằng, chi tử, hoàng cầm, đỗ trọng, mỗi vị 12g, dây hà thủ ô đỏ, bạch linh, mỗi vị 20g, ngưu tất, ích mẫu, mỗi vị 16g. Sắc uống ngày một thang chia 3 lần, trước bữa ăn. Dùng trị chứng tăng huyết áp, tim hồi hộp, khó ngủ…
Những thang thuốc trên dùng tốt nhất cho người cao tuổi trong lúc giao mùa từ nóng sang lạnh, từ mùa thu sang đông.
Ngoài ra, tang ký sinh còn được phối hợp với chư ma căn (củ cây gai), tô ngạnh (cành tía tô), ngải diệp; trị ít sữa của phụ nữ sau sinh.
Tầm gửi cây chanh dùng trị các chứng ho khan, ho gió, ho có đờm đặc. Khi dùng thường cũng sao chế như tang ký sinh, có thể phối hợp với các vị trị ho khác như trần bì, tang bạch bì, xạ can, mạch môn… dưới dạng thuốc sắc, siro hay viên ngậm.
Tầm gửi cây na, cây tầm gửi trên cây mít còn dùng trị bệnh sốt rét hoặc chứng “hàn nhiệt vãng lai”, tức bệnh có lúc sốt, lúc rét. Có thể phối hợp với thanh hao, sài hồ, hoàng cầm, thảo quả, binh lang…
Tầm gửi cây dẻ trị thấp khớp, viêm họng, các bệnh dị ứng, bệnh ngoài da.
Cây tầm gửi trên cây xoan chữa bệnh đường ruột, kiết lỵ, táo bón.
Tầm gửi trên cây cúc tần cho hạt là vị thuốc thỏ ty tử tác dụng bổ thận tráng dương, chữa di tinh, liệt dương, tiểu dầm…: hạt tơ hồng (thỏ ty tử) 8g, thục địa 16g, lục giác giao, đỗ trọng, mỗi vị 12g, kỷ tử, nhục quế, mỗi vị 10g, sơn thù du, phụ tử chế, đương quy, mỗi vị 8g. Ngày một thang, dạng thuốc sắc.
Cây tầm gửi trên cây gạo có tác dụng tốt để điều trị viêm cầu thận, phù thận, sỏi thận, chức năng gan yếu, gan nóng; đặc biệt làm tăng khả năng thải độc của gan.
