Aphis Craccivora Koch, Aphis Glycines Matsumura
Tên khoa học: Aphis Craccivora Koch; Aphis Glycines Matsumura
Họ: Aphididae
Bộ: Homopera
Đặc điểm hình thái, sinh học rệp đậu, rầy mềm Aphis Craccivora Koch; Aphis Glycines Matsumura:
Gọi là rệp đậu vì đây là lọai rầy mềm không cánh. Có 2 lòai phổ biến và khác nhau về cây ký chủ:
– Aphis craccivora Koch: Rất phổ biến, tấn công đọt và trái non của hầu hết các lọai đậu – đặc biệt là đậu xanh, đậu đũa và cô-ve. Rệp đậu còn non có màu tím, khi trưởng thành có màu đen bóng, cũng không có cánh và đẻ thẳng ra con nên mật số có thể gia tăng rất nhanh, gây hại mau chóng. Chỉ khi nào hết thức ăn, mật số quá đông hoặc bị thiên địch tấn công nặng… chúng mới phát sinh dạng thành trùng có cánh để di chuyển đi tìm nguồn thức ăn mới.
Thành trùng, ấu trùng rệp đậu, rầy mềm (Nguồn: NSW Agriculture), quần thể rầy mềm trên trái (Nguồn: Trần Thị Ba, ĐHCT)
– Aphis glycines Matsumura: Cơ thể màu xanh lục vàng, ngực và đầu có màu đen hay xanh lục đậm, bụng màu nhạt, dài từ 1,7 – 2 mm, rộng từ 0,7 – 0,9 mm. Râu màu trắng bẩn nhưng các đốt roi râu màu nâu đen, ngắn hơn cơ thể. Vòi chích hút kéo dài vượt khỏi đốt chậu chân giữa. Ống bụng màu nâu. Dạng không cánh có cơ thể màu vàng xanh đến vàng tươi, 2 mắt đen, râu ngắn hơn 1/2 thân mình và có màu trắng giống như chân, dài từ 1,5 – 2 mm, rộng từ 0,7 đến 1,2 mm. Các đặc điểm khác đều giống như dạng có cánh.
Chúng hút nhựa và thải phân lỏng còn chứa rất nhiều đường nên thường quyến rủ kiến đến ăn và bảo vệ chúng khỏi bị thiên địch tấn công. Điều nguy hiểm là chúng có thể truyền bệnh Khảm Vàng làm cho lá đậu co rúm và cây không ra trái.
Thành trùng rệp đậu, rầy mềm (Nguồn: NSW Agriculture) và triệu chứng (Nguồn: University of Wisconsin)
Đặc điểm gây hại của rầy mềm Aphis Craccivora Koch; Aphis Glycines Matsumura:
Rệp đậu, rầy mềm thường thấy bu thành đám quanh đọt hoặc bông và trái non để chích hút làm cho đọt bị quắn, bông bị rụng và trái bị lép.
Biện pháp phòng trị rệp đậu, rầy mềm Aphis Craccivora Koch; Aphis Glycines Matsumura:
Thường không phải phòng trừ gì cả vì chúng có rất nhiều thiên địch như các lòai bọ rùa, kiến sư tử (Chrysopidae, Neuroptera), các lòai dòi thuộc họ Syrphidae (Diptera)… Để ngăn ngừa việc truyền bệnh vi rút thì nên trồng sớm hoặc tìm cách lọai trừ cây bị bệnh.
Khi cần thiết, dùng các loại thuốc như ACTARA 25WG để phòng trị.
