Bemisia tabaci
Họ: Aleyrodidae
Bộ Cánh Đều: Homoptera
Đối tượng cây trồng bị hại: Phá hại cây bông vải, ớt, rau màu các loại và nhiều loại cây trồng khác.
Đặc điểm hình thái rầy phấn trắng:
Con trưởng thành dài 0.75-1.4 mm, sải cánh dài 1.1-2mm. Hai đôi cánh trước và sau dài bằng nhau. Toàn thân và cánh được phủ bởi một lớp phấn màu trắng.
Mắt kép có một rãnh ngang chia thành hai phần gần giống hình số tám. Râu đầu có sáu đốt, chân dài và mảnh, bụng có chín đốt.
– Trứng rất nhỏ hình bầu dục, màu trắng trong sau chuyển sang màu nâu nhạt rồi thành màu nâu xám.
– Ấu trùng (sâu non) tuổi 1 ở mặt dưới lá, màu vàng nhạt, hình ô van, khi mới nở có chân, bò dưới mặt lá, rồi ở cố định một chổ dưới mặt lá. Sau khi lột xác chuyển sang tuổi 2 thì sâu non không còn chân (nhộng giả), có thể nhìn rõ mắt kép và râu đầu, có lông thưa ở 2 bên sườn.
– Trưởng thành hoạt động vào sáng sớm và chiều mát.
Thành trùng, ấu trùng của rầy phấn trắng (Nguồn: Trần Văn Hai, ĐHCT), ấu trùng cận ảnh (Nguồn: NSW Agriculture)
Cả ấu trùng và thành trùng đều chích hút nhựa cây làm chết mô thực vật, và tiết nước bọt làm lan truyền mầm bệnh (Bọ phấn tiết ra dịch ngọt là môi trường cho nấm muội đen phát triển) đặc biệt là virus gây bệnh xoăn lá và bệnh khảm trên cây cà chua và cây khoai tây.
Triệu chứng bệnh xoăn lá cà chua do virút mà tác nhân là rầy phấn trắng lây truyền virus
Hình trái trên: Bệnh khảm cà chua MOTV, Hình phải trên: Bệnh khảm khoa tây PVY
(A) Bọ phấn tập trung chích hút ở mặt dưới lá; (B) Bọ phấn chích hút truyền bệnh virus cho cây ớt.
Thiên địch của rầy phấn trắng: Rầy phấn trắng có rất nhiều loài thiên dịch trong tự nhiên bao gồm các loài nấm kí sinh, ong kí sinh và cả các loài thiên địch ăn thịt.
Biện pháp phòng trị rầy phấn trắng:
+ Vệ sinh đồng ruộng, tỉa bỏ các lá ở gốc để vườn cây thông thoáng hạn chế nơi ẩn nấp của rầy, dọn sạch tàn dư vụ trước. Tưới đủ ẩm trong mùa khô.
+ Luân canh cà chua với rau họ thập tự, hành tỏi hoặc họ Hòa Thảo
+ Hạn chế triệt để Bọ Rầy phấn trắng trong vườn ươm bằng che phủ màng nylon và phun thuốc – không trồng cà chua gần cạnh các cây kỳ chủ khác như Khoai Tây, bầu bí, cà tím…
+ Có thể sử dụng các loại thuốc hoá học để diệt rầy phấn trắng như: Applaud 10WP, Baythroid 5SL, Trebon 10EC, Pegasus 500SC, CANON 100SL, HOPKILL50ND, CARMETHRIN 25EC, DELTOX2,5EC,FENTOX25EC và các loại thuốc gốc sinh học như Beauveria bassiana (MUSKARDIN)… kết hợp với dầu khoáng. Bọ phấn có tính kháng thuốc rất cao, khi thấy vài con ở mặt dưới lá non cần phun các thuốc có hoạt chất Pymetrozin…
